გვერდზე წარმოდგენილია მომხმარებელთა უფლებების დაცვისა და ფინანსური განათლების ფარგლებში საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ შემუშავებული დოკუმენტები, მათ შორის, ჩატარებული კვლევები, დამტკიცებული სტრატეგიები და საგანმანათლებლო ბროშურები.
2023 წლის 24 იანვარს, განათლების საერთაშორისო დღეს, ხელი მოეწერა საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ შემუშავებულ ფინანსური განათლების ახალ ეროვნულ სტრატეგიას.
ფინანსური განათლების ეროვნული სტრატეგია მომხმარებელთა უფლებების დაცვის ჩარჩოს მნიშვნელოვანი ნაწილია და ფინანსური განათლების გავრცელებით დაინტერესებული ნებისმიერი მხარისთვის ძირითად სარეკომენდაციო დოკუმენტს წარმოადგენს. სტრატეგია პრიორიტეტულ მიმართულებებსა და ამოცანებს განსაზღვრავს და ხელს შეუწყობს დაინტერესებულ მხარეებს შორის უფრო პრაქტიკული ფორმატით თანამშრომლობას და ფინანსური განათლების ხელმისაწვდომობის გაზრდას ყველა სამიზნე ჯგუფის დაფარვის, მათზე მორგებული აქტივობების განხორციელებისა და ამ აქტივობების მდგრადობისა და განგრძობადობის უზრუნველყოფის გზით.
საქართველოს ეროვნული ბანკის ინიციატივით, საქართველოს ფინანსური სექტორი საერთაშორისო ტრადიციას შეუერთდა და წელს პირველად, კიბერუსაფრთხოების ცნობიერების ამაღლების კამპანია წამოიწყო. საინფორმაციო კამპანიის ფარგლებში, ეროვნული ბანკმა, საგანმანათლებლო ბროშურების სერია შეიმუშავა. საინფორმაციო ტექოლოგიების დეპარტამენტის ჩართულობით, მომზადდა რეკომენდაციები ინტერნეტში უსაფრთხო ბრაუზინგის შესახებ. ბროშურების მიზანია, ყურადღება გაამახვილოს ინტერნეტსივრცეში არსებულ კიბერრისკებზე და მისცეს მომხმარებლებს სასარგებლო რეკომენდაციები კიბერუსაფრთხოებასთან დაკავშირებით.
სარისკო ქცევები, რომლებიც არ უნდა დავუშვათ, როგორ შევამოწმოთ, კომპრომეტირებულია თუ არა ჩვენი ელ.ფოსტა, როგორ შევქმნათ მაქსიმალურად დაცული პაროლი - ამ და სხვა მნიშვნელოვან კითხვებზე პასუხს გთავაზობთ ბროშურა "პაროლების ფსიქოლოგია: ონლაინქცევა, რომელიც საფრთხეს გვიქმნის". ბროშურის ონლაინ ვერსია ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვისაა ხელმისაწვდომი.
საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა, ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის ჩართულობით, ახალგაზრდებისთვის ფინანსური განათლების ბროშურები შეიმუშავა. პროექტი საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის მხარდაჭერით განხორციელდა. ბროშურები ათი ძირითადი თემატური საკითხისგან შედგება და მათ ძირითად სამიზნე აუდიტორიას სტუდენტები წარმოადგენენ.
შემუშავებული ბროშურების მიზანია მკითხველს მიაწოდოს ინფორმაცია საფინანსო სისტემისა და მისი მონაწილეების, ფულისა და ვალუტის, სახელმწიფო ბიუჯეტისა და გადასახადების შესახებ და, ასევე, მოიცავს ფინანსების მართვასთან დაკავშირებულ ისეთ საბაზისო საკითხებს, როგორებიცაა პირადი ბიუჯეტი და დაზოგვა, სესხება, დაზღვევა, ფინანსური უსაფრთხოების თემები და მომხმარებელთა უფლებების დაცვა.
ბროშურები მომხმარებლებს დაეხმარება შეიძინონ და განავითარონ ის ცოდნა და უნარები, რომლებიც პირადი და ოჯახის საჭიროებებისა და შესაძლებლობებიდან გამომდინარე, მათ სწორი ფინანსური გადაწყვეტილების მიღებასა და ფინანსური კეთილდღეობის მიღწევაში დაეხმარება.
ბროშურების ელექტრონული ვერსიები როგორც ცალ-ცალკე, ასევე, მათი გაერთიანებული ვერსია ერთიანი სახელმძღვანელოს სახით, რომლის სახელწოდებაა "ფინანსური განათლება მარტივად", ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვისაა ხელმისაწვდომი.
ფინანსური და ეკონომიკური წიგნიერების საკითხების ეროვნულ სასწავლო გეგმაში ინტეგრაციის შემდეგ, საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა, გერმანული შემნახველი ბანკების ფონდის (SBFIC) მხარდაჭერითა და სამოქალაქო განათლების პედაგოგთა ფორუმის ჩართულობით, სამოქალაქო განათლების მე-7 კლასის პედაგოგებისათვის, დამხმარე სასწავლო მასალა შეიმუშავა.
საბაზო საფეხურისთვის განკუთვნილი ფინანსური და ეკონომიკური წიგნიერების საკითხები, ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით საგანში "მოქალაქეობა" გაერთიანდა. ამავე გეგმის მიხედვით, სწავლება 2019-2020 წელს პირველად მე-7 კლასში დაიწყო და მომდევნო წლებში ეტაპობრივად, საბაზო საფეხურის მაღალ კლასებშიც გაგრძელდება. აღნიშნული დამხმარე მასალა სწორედ "მოქალაქეობის" წლიურ პროგრამაზე დაყრდნობით შემუშავდა და პედაგოგთა მხარდაჭერას ისახავს მიზნად.
დამხმარე სასწავლო მასალა მე-7 კლასის წლიურ პროგრამაში მოცემულ ყველა ეკონომიკურ-ფინანსურ საკითხს ფარავს. ეს საკითხებია:
სასწავლო მასალას თან ერთვის საკლასო აქტივობებისა და სავარჯიშოებისთვის განკუთვნილი სამუშაო ფურცლები და დეტალური ინსტრუქციები მასწავლებლებისთვის. მასალა არა მხოლოდ თეორიული ცოდნის გაღრმავებაზე/გამდიდრებაზეა ორიენტირებული, არამედ ასევე გაკვეთილის დასაგეგმად და ჩასატარებლად ბევრ პრაქტიკულ რჩევასა და აქტივობას მოიცავს.
საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა "ევროპული ფონდის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპისათვის" განვითარების პროგრამასთან (EFSE DF)თანამშრომლობითა და "სამოქალაქო განვითარების სააგენტოს" (სიდა) ჩართულობით, ფერმერთათვის განკუთვნილი ფინანსური განათლების ახალი პროგრამა განავითარა და პრაქტიკული სახელმძღვანელო 'მიიღეთ უკეთესი ფინანსური გადაწყვეტილებები" შეიმუშავა.
პროგრამის მიზანია აგრო სექტორში მოღვაწე მეწარმეებს ხელი შეუწყოს მათი ბიზნესის საჭიროებიდან და შესაძლებლობიდან გამომდინარე ყველაზე შესაფერისი საფინანსო პროდუქტი შეარჩიონ და სწორი ფინანსური გადაწყვეტილებები მიიღონ.
პროგრამის ფარგლებში შემუშავებული სახელმძღვანელო და ტრენინგ-მოდული, რომელიც თავის მხრივ გზამკვლევსა და აგრომეწარმეთა ტრენინგის ჩასატარებლად განკუთვნილ პრეზენტაციას მოიცავს, სწორედ აგრობიზნესის საჭიროებებს პასუხობს.
პროგრამა მარტივი ენითაა შედგენილი და გაჯერებულია პრაქტიკული მაგალითებით, რჩევებითა და ნიმუშებით, რათა მეწარმემ ადვილად შეძლოს თეორიული უნარების პრაქტიკაში გამოყენება. სახელმძღვანელოს გაცნობის შედეგად მეწარმეს საშუალება მიეცემა განსაზღვროს ბიზნესის მოკლევადიანი თუ გრძელვადიანი საჭიროებები, გაერკვეს საკუთარ უფლებებსა და პასუხისგებლობებში, გაიგებს, თუ როგორ შეიძლება გაზარდოს საკუთარი ბიზნესის კონკურენტუნარიანობა ენერგოეფექტური ინვესტიციებით, შეიტყოს აგროდაზღვევის მნიშვნელობისა და შესაძლებლობების შესახებ.
პროგრამის ფარგლებში განვითარებულია სახელმძღვანელო "მიიღეთ უკეთესი ფინანსური გადაწყვეტილებები". ასევე, მომზადებულია გზამკვლევი და პრეზენტაცია მეწარმეთა ტრენინგის ჩასატარებლად. შემუშავებული მასალა ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვის უფასოდ არის ხელმისაწვდომი.