კაპიტალის სტანდარტები

    საქართველოს საბანკო სექტორისათვის განსაზღვრული კაპიტალის მოთხოვნები ეფუძნება ბაზელ III-ის სტანდარტსა და ევროპის პარლამენტისა და საბჭოს 2013 წლის 26 ივნისის 575/2013 რეგულაციისა და 2013/36/EU დირექტივას (CRR-CRD package).


    კაპიტალის მინიმალური მოთხოვნები განისაზღვრება "მიკრობანკების კაპიტალის ადეკვატურობის მოთხოვნების შესახებ დებულებით", რომლის თანახმადაც, პილარ 1-ის ფარგლებში, მინიმალური მოთხოვნები განისაზღვრება შემდეგნაირად:

    • ძირითადი პირველადი კაპიტალის (CET 1) კოეფიციენტი 4.5%;
    • პირველადი კაპიტალის კოეფიციენტი (CET 1+ AT 1) - 6%;
    • საზედამხედველო კაპიტალის კოეფიციენტი (CET 1+AT1 +Tier 2) 8%;


    "მიკრობანკების კაპიტალის ადეკვატურობის მოთხოვნების შესახებ დებულებით" დაწესებული პილარ 1-ის მინიმალური მოთხოვნების შესრულებასთან ერთად, მიკრობანკი ვალდებულია დაიცვას კაპიტალის დამატებითი ბუფერის მოთხოვნები იმ რისკებისთვის, რომელსაც არ მოიცავს პილარ 1, მათ შორის, იმ საბაზრო და საკრედიტო რისკებისთვის, რომელიც არ შედის პილარ 1-ში, ასევე კონცენტრაციის, საპროცენტო, ლიკვიდობის, სტრატეგიული და რეპუტაციული რისკებისთვის და სხვა.  საზედამხედველო განხილვისა და შეფასების პროცესში გამოვლენილი რისკებზე საპასუხოდ ეროვნული ბანკი მიკრობანკებს მიკრობანკების კაპიტალის ადეკვატურობის მოთხოვნების შესახებ დებულების მიხედვით უწესებს მოთხოვნას კაპიტალის დამატებით პილარ 2-ის ბუფერებზე. მიკრობანკების შემთხვევაში, მოთხოვნები მოიცავს შემდეგ ბუფერებს:

    • საკრედიტო რისკის კორექტირების ბუფერი (CRA), რომლის დაწესება დაკავშირებულია ადგილობრივი აღრიცხვის სტანდარტებიდან ფინანსური აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებზე გადასვლასთან. CRA ბუფერის მიზანია აქტივებისათვის შექმნილი არასაკმარისი მოსალოდნელი საკრედიტო ზარალით გამოწვეული საკრედიტო რისკის შემცირება და კაპიტალის ადეკვატური ბუფერის განსაზღვრა.

    • წმინდა GRAPE ბუფერი – ეროვნული ბანკის მიერ რისკების შეფასების საერთო პროგრამის რისკის კატეგორიების შეფასებისა და ბანკის შიდა კაპიტალის ადეკვატურობის შეფასების პროცესის (GRAPE) შედეგების განხილვის ფარგლებში დაწესებული ბუფერი. წმინდა GRAPE ბუფერის დაწესების მიზანია კაპიტალის ადეკვატური ბუფერის განსაზღვრა GRAPE-ის ფარგლებში იდენტიფიცირებული იმ რისკებისათვის, რომლებსაც არ მოიცავს ან არასათანადოდ ასახავს ამ წესით განსაზღვრული პილარ 2-ის კაპიტალის ბუფერები.


    მიკრობანკის რისკის პროფილისა და კანონმდებლობით განსაზღვრული მოთხოვნების გათვალისწინებით, მიკრობანკების პილარ 2-ის მოთხოვნები არ მოიცავს შემდეგ ბუფერებს:

    • არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერი (CICR);
    • საკრედიტო პორტფელის კონცენტრაციის რისკის ბუფერი (HHI), რომელიც შედგება სახელობითი კონცენტრაციისა და სექტორული კონცენტრაციის ბუფერებისგან;
    • წმინდა სტრეს-ტესტების ბუფერი – საზედამხედველო სტრეს-ტესტებზე დაყრდნობით დაწესებული ბუფერი.


    დამატებით, მიკრობანკებს უწესდებათ კაპიტალის კომბინირებული ბუფერის მოთხოვნა, რომელიც შედგება კაპიტალის კონსერვაციის ბუფერისა (2.5%-ის ოდენობით), კონტრციკლური ბუფერისგან (0-2.5% ფარგლებში).

    • კაპიტალის კონსერვაციის ბუფერის მიზანია მინიმალური მოთხოვნებთან ახლოს ფუნქციონირების ოპერირების თავიდან არიდება.

    • კაპიტალის კონტრციკლური ბუფერი მაკროპრუდენციული პოლიტიკის ძირითადი ინსტრუმენტია ბაზელის კომიტეტის რეკომენდაციის გათვალისწინებით განახლდა კონტრციკლური ბუფერის დაწესების ჩარჩო, რაც გულისხმობს ნორმალურ პირობებში ნეიტრალური პოზიტიური კონტრციკლური ბუფერის დაწესებას სტრესული პერიოდებისთვის კაპიტალის ბუფერების დაგროვების მიზნით. აღნიშნული ნეიტრალური განაკვეთის ზრდა/შემცირება გადაიხედება ყოველკვარტალურად და გაითვალისწინება ის მაკროფინანსური გარემო, რომელშიც ბანკები ოპერირებენ.


    მიკრობანკის პროფილიდან და კანონმდებლობით განსაზღვრული მოთხოვნებიდან გამომდინარე კომბინირებული ბუფერის მოთხოვნა არ ითვალისწინებს სიტემურ ბუფერს.


    პილარ 3-ის ფარგლებში მიკრობანკებს უწესდებათ გამჟღავნების მოთხოვნები, რომლის მიზანიც საბაზრო დისციპლინის გაძლიერებაა.

    საქართველოს ეროვნული ბანკის ვებგვერდი იყენებს Cookie ფაილებს თქვენი გამოცდილების გაუმჯობესების, და უკეთესი ნავიგაციის მიზნით.

    თუ აგრძელებთ ჩვენი საიტის გამოყენებას, ამით თანხმობას აცხადებთ Cookie ფაილების გამოყენებაზე.

    Cookie-ფაილების წესები და პირობები

    წარმატებით განახლდა