ვალუტის გაცვლითი კურსი მეტად რთულად პროგნოზირებადი ეკონომიკური მაჩვენებელია. ამასთან ერთად გაცვლითი კურსის სავარაუდო დინამიკა საინტერესოა როგორც პროფესიონალი ეკონომისტებისთვის, ისე ჩვეულებრივი მოქალაქისთვისაც. სწორედ ამ მიზნით ბრიტანული ჟურნალი „ეკონომისტი“ 1986 წლიდან აქვეყნებს ე.წ. „ბიგმაკის ინდექსს“, რომლის მიხედვითაც სხვადასხვა ქვეყნებში მაკდონალდსის ბიგმაკის ფასების ერთმანეთთან შედარებით გამოითვლება ამ ქვეყნების ვალუტათა გაცვლითი კურსი. ბიგმაკის ინდექსს საფუძვლად უდევს მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტის (PPP) თეორია, რომლის თანახმადაც ორ ქვეყენაში ერთსა და იმავე პროდუქტის კალათის ფასების შეფარდება ამ ქვეყნების ვალუტების გაცვლითი კურსის გრძელვადიანი მნიშვნელობის ტოლი უნდა იყოს. ბიგმაკი სწორედ ასეთი სტანდარტული კალათის მაგალითს წარმოადგენს, მზადდება რა სტანდარტული რეცეპტურით ერთსა და იმავე საქონლისაგან მსოფლიოს 120 ქვეყანაში. რა თქმა უნდა, ეს ინდექსი მსყიდველობითუნარიონაბის პარიტეტის თეორიის სრულყოფილ საზომად ვერ ჩაითვლება მაგრამ ხშირ შემთხვევაში ის საკმაოდ რეალისტურ შეფასებებს იძლევა.                 აშშ-ს ოთხი უმსხვილესი ქალაქისათვის გაანგარიშებული ბიგმაკის ფასი 2006 წლის იანვრის მონაცემებით 3 დოლარი და 15 ცენტია, მაშინ როდესაც თბილისში ის 3 ლარი და 85 თეთრი, ანუ 2 დოლარი და 12 ცენტი ღირს. აქედან გამომდინარე, იმისათვის, რომ ბიგმაკის ფასი აშშ-სა და საქართველოში გათანაბრდეს, ლარის გაცვლითი კურსი უნდა 1.22-ს უდრიდეს (3.85:3.15=1.22). ეს იმას ნიშნავს, რომ ბიგმაკი დღეისათვის საქართველოში გაცილებით იაფია, ვიდრე აშშ-ში, და ლარის ღირებულებაც უფრო მაღალია, ვიდრე „სინამდვილეში“ უნდა იყოს. კერძოდ, ეროვნული ვალუტი 32%-ით უფრო იაფი ღირს, ვიდრე უნდა ღირდეს. საინტერესოა, რომ 2002 წელს ანალოგიური მაჩვენებელი 36%, ხოლო 1999 წელს კი 41%-ის ტოლი იყო. ეს იმას ნიშნავს, რომ ლარის გადახრა ბიგმაკის ინდექსიდან თანდათან მცირდება და ლარის გაცვლითი კურსი თავისი წონასწორული მნიშვნელობისაკენ მოძრაობს.   რაც შეეხება სხვა ქვეყნებს, მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტის თეორიას მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანა თუ შეესაბამება (დიდი ბრიტანეთი, თურქეთი, კანადა), ხოლო დანარჩენი ქვეყნების ვალუტების გაცვლითი კურსები დოლარის მიმართ მნიშვნელოვნად განსხვავდება. ასე მაგალითად, რუსული რუბლი 49%-ით იაფია ინდექსთან შედარებით, ჩინეთის იუანი - 59%-ით, მალაიზიის დოლარი – 53%-ით, არგენტინის პესო – 51%-ით, ხოლო ფილიპინების პესო კი 50%-ით იაფია თავის წონასწორულ მდგომარეობაზე. საინტერესოა, რომ ამ ჭრილში გასაგები ხდება აშშ-ს პრეტენზიები ჩინეთის სავალუტო რეჟიმის მიმართ, რომელიც, აშშ-ს წამყვან ეკონომისტთა აზრით, განგებ ინარჩუნებს ზედმეტად დაბალ კურსს აშშ დოლარის მიმართ, რითაც საკუთარი ექსპორტის სერიოზულ სტიმულირებას ახდენს.   რიგი ქვეყნების ვალუტები გაცილებით უფრო ძვირიად არის შეფასებული ბიგმაკის ინდექსთან შედარებით. პირველ ადგილზე მათ შორის არის შვეიცარია, სადაც ბიგმაკის ღირებულება 4.93 დოლარის ტოლია და შვეიცარული ფრანკი 57%-ით უფრო ძვირია, ვიდრე ამას ინდექსი გვკარნახობს. შემდეგ ადგილებს იკავებენ დანია (43%), შვედეთი (36%) და ევროზონა (11%).   ბუნებრივია, რომ ზემოხსებეული სულაც არ გულისხმობს იმას, რომ ლარის გაცვლითი კურსი აშშ დოლარის მიმართ 1.22-ის ტოლი უნდა იყოს. ეს მხოლოდ მისი შესაძლო გრძელვადიანი წონასწორული მნიშვნელობაა. ცნობილია, რომ გაცვლითი კურსის მოკლევადიან მნიშვნელობაზე მრავალი ფაქტორი ახდენა გავლენას, რომელთა ზემოქმედება ურთიერთსაპირისპიროც შეიძლება იყოს. სწორედ ამ ფაქტორების გამო მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტის თეორია ხშირად შორსაა პრაქტიკისაგან.     საქართველოს ეროვნული ბანკის მაკროეკონომიკისა და სტატისტიკის დეპარტამენტი